ေ၀ဒပညာရွင္းတမ္း
ရာသီႏွင့္ၿဂိဳဟ္တို႔၏ဂုဏ္
ရာသီ၏ဂုဏ္
ျမန္မာႏိုင္ငံ
ေ၀ဒသုေတသနအဖဲြ႔၏ အေျခခံေ၀ဒ ပညာသိမွတ္စရာမ်ား စာအုပ္တြင္ ရာသီပရိယာယ္မ်ားကို ေဖာ္ျပရာ
''ဂုဏ္'' ဟူ၍ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထားပါ သည္။
တမဂုဏ္
= ရန္ျဖစ္ျခင္း၊ မိုက္မဲေတြေ၀ျခင္း၊ ပ်င္းရိ ျခင္း၊ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲျခင္း၊ အအိပ္ၾကီးျခင္း။
ရဇဂုဏ္
= အရသာကို ထက္ျမက္စြာခံစားတတ္ျခင္း၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးတြင္ ေတာ္ျခင္း၊ သိပၸံ ၀ိဇၨာအတတ္
တို႔၌ ေတာ္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို စိတ္၀င္စားျခင္း၊ ဇိမ္ခံ တတ္ျခင္း။
သတြဂုဏ္
= သစၥာရိွျခင္း၊ လွူဒါန္းျခင္း၊ ေပးကမ္းစြန္႔ ၾကဲျခင္း၊ ေျဖာင့္မတ္ျခင္း၊ ၾကင္နာသနားျခင္း။
(မိုက္မဲေတြေ၀၊
ရန္ျဖစ္ေန၊ အိပ္ေနၾကီးျခင္း၊ ေကာက္ က်စ္စဥ္းလဲ၊ ပ်င္းရိျခင္း၊ စဲြမွတ္တမဂုဏ္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ား
စိတ္၀င္စား၊ ခံစားရသာ၊ ထက္ျမက္ စြာ၊ ၀ိဇၨာသိပၸံ၊ တတ္ေျမာက္ျပန္၊ ဇိမ္ခံေနတတ္၊ စဲြမွတ္ရဇ
ဂုဏ္။
သစၥာ၊
လွူဒါန္း၊ ေပးကမ္း၊ စြန္႔ၾကဲ၊ ေျဖာင့္ျမဲမွန္စြာ၊ သနားၾကင္နာ၊ မွတ္ပါသတြဂုဏ္။)
ေဒါက္တာဗိုလ္ေလး
ျမန္မာျပန္ေသာ ပရာသရေဟာ ရာသွ်တၱရ က်မ္းတြင္ ...
မိႆရာသီ
...ရဇဂုေဏာ (ကာမဂုဏ္)လႊမ္းမိုး၏။
ကရကဋ္ရာသီ
...စိတ္ေနစိတ္ထား သတြဂုဏ္ရိွ၏။ (စင္ၾကယ္၏)
သိဟ္ရာသီ...သတြဂုဏ္ရိွ၏။
ကန္ရာသီ...တမဂုဏ္ရိွ၏။
တူရာသီ...ရဇဂုဏ္လႊမ္းမိုး၏။
ဓႏုရာသီ...သတြဂုဏ္ရိွ၏။
မကာရရာသီ...တမဂုဏ္ရိွ၏။
ကံုရာသီ...တမဂုဏ္ရိွ၏။
မိန္ရာသီ...သတြဂုဏ္ရိွ၏
ဟုေဖာ္ျပထားသည္။
ၿဂိဳဟ္တို႔၏ဂုဏ္
ဆရာဦးျမင့္လြင္၏
''အေျခခံဖလိတ''စာေပးစာယူသင္ တန္းမူတြင္ ''ၿဂိဳဟ္တို႔၏ ပင္ကိုသဘာ၀''
ပင္ကိုသဘာ၀
= ဂုဏ္
ဂုဏ္သံုးမ်ိဳးရိွသည္။
၎တို႔မွာ သတြဂုဏ္၊ ရဇဂုဏ္၊ တမဂုဏ္တို႔ျဖစ္သည္။
ပရာသရေဘာရာသွ်တၱရ
က်မ္းတြင္လည္း တနဂၤေႏြ ၿဂိဳဟ္၊ တနလၤာၿဂိဳဟ္ႏွင့္ ၾကာသပေတးၿဂိဳဟ္တို႔သည္ သတြ ဂုဏ္ရိွေသာၿဂိဳဟ္မ်ား။
ေသာၾကာၿဂိဳဟ္ႏွင့္
ဗုဒၶဟူးၿဂိဳဟ္တို႔သည္ ရဇဂုဏ္ရိွ ေသာၿဂိဳဟ္မ်ား။
အဂၤါၿဂိဳဟ္ႏွင့္
စေနၿဂိဳဟ္တို႔သည္ တမဂုဏ္ရိွေသာ ၿဂိဳဟ္မ်ား ဟုေဖာ္ျပထားပါသည္။ က်မ္းတိုင္းတြင္ ၿဂိဳဟ္တို႔၏
ဂုဏ္မ်ားကို တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပပံုတူၾကသည္။
ရာသီ၏ဂုဏ္မ်ားတြင္
ရာသီသခင္အလိုက္ ပရာသရ ဆရာကေဖာ္ျပသည္ဟု ယူဆရေသာ္လည္း ကန္ရာသီသည္ ဗုဒၶဟူးပိုင္ရာသီျဖစ္သည့္
တမဂုဏ္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ဗုဒၶဟူးသည္ ရဇဂုဏ္သဘာ၀ရိွေနသည္။ ထိုနည္းတူ မိႆ ရာသီသခင္သည္အဂၤါျဖစ္သည္။
အဂၤါသည္တမဂုဏ္သဘာ၀ ရိွေသာ္လည္း ပရာသရစာရာသည္
မိႆကို ရဇဂုဏ္ဟုေဖာ္ ျပထားသည္။ ကရကဋ္ရာသီ သခင္ ၂လာ၊ သိဟ္ရာသီသခင္ ၁ေႏြတို႔ျဖစ္ရာ ကရကဋ္ႏွင့္
သိဟ္ကို သတြဂုဏ္ဟုေဖာ္ျပထား သည္မွာ ၿဂိဳဟ္၏ဂုဏ္ႏွင့္တူညီေနျပန္သည္။ တူရာသီသခင္ ေသာၾကာသည္
ရဇဂုဏ္၊ ဓႏုႏွင့္ မိန္ရာသီသခင္သည္ ၅ေတး = သတြဂုဏ္၊ မကာရႏွင့္ ကံုရာသီသခင္ စေနသည္ တမဂုဏ္
စသည္ျဖင့္ ရာသီႏွင့္ၿဂိဳဟ္တို႔ သဘာ၀တူညီေနၾကသည္။
ဂုဏ္ သံုးပါး
ဆရာေတာ္
ဦးပညႏၵဴ၏ သကၠတသင္ရိုးတြင္ ဂုဏ္သံုး ပါးကို (အတၱမာ)ဟုေဖာ္ျပ၍ ...
သတြဂုဏ္
= ေလာဘ
ရဇဂုဏ္
= ေဒါသ
တမဂုဏ္
= ေမာဟ ဟုသင္ၾကားသည္။
မန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက
...
ေလာဘ
= လူတို႔ေလာဘ၊ ၾကီးကာလ၌၊ ဒုဗၻိကၡနၱရကပ္ ေဘး၊ ငတ္မြတ္ေရးေၾကာင့္၊ ရိုးေဖြးေတာင္မွ်၊
ပ်က္စီးၾက၏။
ေဒါသ
= ေဒါသတရား၊ ပြားလတ္ေသာအခါ၊ ဓားမိုး ရြာသို႔၊ သတၱ၀ါလူပံု၊ ေျပာဟုန္အမ်က္၊ စစ္မက္ၿပိဳင္ခင္း၊
လက္ နက္က်င္း၍၊ ခ်င္းခ်င္းသတ္ၾက၊ ေသြးေခ်ာင္းက်၏။
ေမာဟ
= ေမာဟလြန္ျငား၊ ဘီလူးစားသို႔၊ ထူးျခား ေရာဂါ၊ ေ၀ဒနာျဖင့္၊ မ်ားစြာကပ္ေရာက္၊ ေသေပ်ာက္လူရွင္၊
ထူေျပာဖ်င္၏။
တန္ခိုးရွင္၏ဂုဏ္သံုးပါး
ပရာသရေဟာရာသွ်တၱရက်မ္းတြင္
...
(၁) သတြဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ သီရိသတၱိ (မယ္ ေတာ္လက္ခ်မီး)
(၂) ရဇဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ဘူသတၱိ (ေျမနတ္ သမီး)
(၃) တမဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ နီလသတၱိ
သီရိသတၱိႏွင့္အတူ
ဗိႆနိုးနတ္ဘုရားသည္ သံုး ေလာကကို အုပ္စိုး၏။ ဘူသတၱိႏွင့္အတူ သူသည္ စၾက၀ဠာ ၾကီးကိုျဖစ္ေစေသာ
ျဗဟၼာမင္းျဖစ္၏။ နီလသတၱိႏွင့္အတူ သူသည္ စၾက၀ဠာၾကီးကိုပ်က္ေစေသာ သီ၀ျဖစ္၏။
သတြဂုဏ္
= နတ္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ အဆင့္အတန္း (စင္ၾကယ္ေသာဂုဏ္)
ရဇဂုဏ္
= အာရံုပိုင္းဆိုင္ရာအဂၤါ (ကာမဂုဏ္)
တမဂုဏ္
= ဇာတ္ၾကီးငါးပါး (ေလဓာတ္၊ ေျမဓာတ္၊ ေရဓာတ္၊ မီးဓာတ္၊ အာကာသဓာတ္)
ေမွာင္မည္းေသာဂုဏ္ဟု
ေဖာ္ျပထားသည္။
ဇာတကတတြက်မ္း
ဦးသိန္းေဖ၏ ျမန္မာျပန္တြင္..
၂လာ၊
၁ေႏြ၊ ၅ေတးၿဂိဳဟ္တို႔သည္ သတြဂုဏ္ (သန္႔ ရွင္းျခင္း၊ ေကာင္းျခင္း)
၄ဟူးႏွင့္
၆ၾကာၿဂိဳဟ္တို႔သည္ ရဇဂုဏ္ (ကာမဂုဏ္ တပ္မက္ျခင္း)
က်န္ၿဂိဳဟ္တို႔သည္
တမဂုဏ္ (အေမွာင္အမိုက္)ကို အစိုးရ၏။
တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္စီးေသာ
ၾတင္းသခင္ၿဂိဳဟ္သည္ ဇာတာ ရွင္၏ဂုဏ္ (သတြ၊ ရဇ၊ တမ) ကိုညႊန္ျပ၏ဟု ေဖာ္ျပထားပါ သည္။
ဥပနိသွ်က်မ္းမ်ားမွဂုဏ္ သံုးပါး
ေမာင္အံ့
(မဟာ၀ိဇၨာ-ဘံုေဘ)၏ ဥပနိသွ်က်မ္းမ်ား တြင္ ပကတိတရား၌ တမဂုဏ္ႏွင့္ ရဇဂုဏ္ရိွ၏။
တမဂုဏ္ေၾကာင့္
ေတြေ၀မိုက္မဲျခင္း၊ ေၾကာက္ျခင္း၊ အိပ္ငိုက္ျခင္း၊ သတိကင္းမဲ့ျခင္း၊ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊
ဆာေလာင္ မြတ္သိပ္ျခင္း၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မေစၧရ၊ ရက္စက္ျခင္း၊ မာန၊ အရွက္မဲ့ျခင္း၊ ဘုရားတရား
မယံုၾကည္မႈမ်ားျဖစ္ရ၏။
ရဇဂုဏ္ေၾကာင့္
ခ်စ္ျခင္း၊ တပ္မက္ျခင္း၊ မနာလိုျခင္း၊ မုန္းတီးျခင္း၊
အဂတိလိုက္ျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ကို တြယ္တာမႈ မ်ားျဖစ္ရ၏။
တမဂုဏ္မွ
ရုျဒ (သီွ်၀) ျဖစ္၏။
ရဇဂုဏ္မွ
ျဗဟၼာျဖစ္၏။
သတြဂုဏ္မွ
ဗိႆနိုး (ဗိရွဏု)ျဖစ္၏ဟုေဖာ္ျပထားပါ သည္။
No comments:
Post a Comment